Tę drugą z kolei najstarsza na Kazimierzu synagogę ufundował w 1553 roku Izrael Ben Józef, wnuk Mojżesza Auerbacha z Regensburga a ojciec Mojżesza Isserlesa (Remuh), który już wówczas sprawował urząd głównego krakowskiego rabina. Bożnicę tę nazywano w XVI wieku Nową, gdyż powstała  jako druga w okolicy i w ten sposób chciano odróżnić ją od już istniejącej – Starej Synagogi.

Od Starej Synagogi bożnicę Remuh odróżniała także funkcja, gdyż była modlitewnią o charakterze prywatnym, która została wzniesiona na potrzeby rabina i jego rodziny. Świadczy o tym między innymi jej bardzo niewielki rozmiar.

Wkrótce po jej wzniesieniu, w 1557 roku, synagogę dotkliwie zniszczył pożar, jednak dzięki pozwoleniu samego króla Zygmunta Augusta udało się ją rychło odbudować. Odbudowę przypisuje się krakowskiemu architektowi Stanisławowi Barankowi, jednak dzisiejszy swój kształt bożnica zawdzięcza gruntownej restauracji przeprowadzonej w wieku XIX. Przebudowa objęła między innymi sklepienie synagogi (w miejsce murowanego powstało drewniane), półkoliste wschodnie i zachodnie okna, salę modlitw dla kobiet (tzw. babiniec) oraz dostawienie murowanej piętrowej przybudówki przy ścianie północnej. Później synagoga poddawana była jeszcze niejednej renowacji, ostatnia z nich miała miejsce w ostatnich lat (i jeszcze trwa).

Zanim zajmiemy się wnętrzem bożnicy, należy zwrócić uwagę na prowadzącą do niej z ulicy Szerokiej płaskorzeźbiona bramę z hebrajskim napisem „Synagoga Nowa błogosławionej pamięci rabina Remuh”.

We wnętrzu synagogi na uwagę zasługują liczne detale, między innymi urokliwa renesansowa skarbona z wykutym napisem „złoto, srebro, miedź” („waluty”, w jakich można składać ofiarę finansową) oraz paląca się zawsze lampka – tzw. ner tamid – wieczne światło. Pośrodku synagogi widnieje tradycyjna bima, zrekonstruowana, gdyż ta oryginalna padła ofiarą barbarzyńskich zniszczeń dokonanych w obiekcie przez Niemców w czasie II wojny światowej. Okupanci użytkowali synagogę jako magazyn impregnowanych worków na zwłoki i sprzętu straży pożarnej.

Obecnie turyści zwiedzający Kazimierz mogą podziwiać imponujące dwuskrzydłowe drzwi bimy, pokryte płaskorzeźbami oraz polichromią, należy jednak zaznaczyć, że pochodzą one z innej, podkrakowskiej synagogi a powstały w wieku XVIII.

Na jednej za ścian synagogi trudno nie zauważyć pokaźnych rozmiarów ciemnej marmurowej tablicy, na której uwiecznione są imiona zmarłych członków kongregacji. W tablicę wmontowano  światełka, które podświetlane są podczas modlitw za zmarłych, zajmujących tak istotne miejsce w judaizmie.

Uwagę przykuwa również renesansowy aron hakodesz, czyli szafa ołtarzowa służąca przechowywaniu Tory. Po jej prawej stronie wmurowane tablicę upamiętniającą miejsce, gdzie – zgodnie z tradycją – zwykł modlić się słynny rabin Remuh (Mojżesz Isserles). Pod ową tablica umieszczono krzesło, na którym jednak nie można usiąść, gdyż siedzisko ograniczone jest drewnianą listewką – wszak to miejsce zarezerwowane dla wielkiego Remuh, którego duch – jak się przyjmuje – w tajemniczy sposób nawiedza bożnicę podczas szabatowych modłów i zajmuje miejsce właśnie na owym krześle.

Niedawno odnowione malowidła znajdujące się na ścianie zachodniej (nad arkadami łączącymi główną salę z babińcem) przedstawiają Ścianę Płaczu, grób biblijnej Racheli oraz Arkę Noego.

W tym miejscu najwyższy czas podkreślić, że synagoga Remuh jest regularnie czynną bożnicą, naczelnym miejscem modlitw krakowskich Żydów – członków gminy wyznaniowej, jak również przyjezdnych wyznania judaistycznego.

W 1969 roku wizytę w tej synagodze złożył ówczesny kardynał Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II.

Warto wspomnieć jeszcze kilka słów o samym rabinie Mojżeszu Isserlesie, który rozsławił tę skromnych rozmiarów bożnicę. To właśnie skrót tytułu rabbi Mosze Isserles dał początek utartej dzisiaj nazwie synagogi – Remuh. Był filozofem, talmudysta, rektorem krakowskiej jesziwy, według licznych legend uchodził też za cudotwórcę. Do dziś dnia jest ważną postacią w świecie judaizmu. Pochowany jest zaraz przy synagodze, na starym cmentarzu, o którym można przeczytać w osobnym wpisie, a jego grób stanowi miejsce pielgrzymek wierzących Żydów z całego świata.

Zwiedzanie synagogi Remuh jest możliwe we wszystkie dni tygodnia z wyjątkiem soboty (szabatu) oraz świąt żydowskich w godzinach 9.00 – 18.00. Bilet normalny kosztuje 10 zł, ulgowy 5 zł. Nie jest wymagana wcześniejsza rezerwacja. Wchodząc na teren synagogi, mężczyźni muszą mieć nakrycie głowy (jarmułkę można wypożyczyć na miejscu bez dodatkowych opłat).

Zapraszamy na zwiedzanie Krakowa oraz zwiedzanie synagogi Remuh z przewodnikiem miejskim.