Stara Synagoga

Ulokowana przy ulicy Szerokiej, Synagoga Stara to najstarsza zachowana bożnica w Polsce. Nie wiemy dokładnie, kiedy powstała, jedna z legend głosi, że pozwolenie na jej budowę wydał jeszcze założyciel miasta Kazimierz Król Kazimierz Wielki. Pod względem architektonicznym jej przepiękna konstrukcja nawiązuje do gotyckich synagog budowanych w Wormacji, Regensburgu i Pradze. W 1570 roku bożnica została przebudowana w stylu renesansowym przez architekta z Florencji Mateusza Gucciego, który — co bardzo ciekawe i nietypowe — pozostawił jej gotyckie sklepienie krzyżowo-żebrowe. Synagoga stanowiła nie tylko centrum religijne, ale też centrum administracyjne i ośrodek życia społeczne w krakowskim Kazimierzu. Pomimo wojennej dewastacji, we wnętrzu synagogi zachowały się oryginalne, cenne elementy architektury m.in. obramienie tzw. Aron Hakodesz (Świętej Arki, w której przechowywane są w każdej synagodze zwoje Tory), jak również skarbona z wyryta datą 1407, którą to datę można wiązać z początkami synagogi.

W centrum obszernej sali wznosi się charakterystyczna dla każdej synagogi bima (z hebrajskiego — trybuna), czyli miejsce skąd odczytywana jest Tora oraz wygłaszane są nauki (można ją porównać do chrześcijańskiej ambony). Bima w Starej Synagodze jest wyjątkowo piękna — jest to kuty w żelazie baldachim umieszczony na 12-bocznym, kamiennym cokole. Niestety to arcydzieło krakowskich mistrzów powstałe w wieku XVI nie zachowało się w oryginale, ale w latach 50. zostało wiernie odtworzone.

Obecnie Stara Synagoga stanowi oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, można tam oglądać bardzo ciekawą wystawę stała na temat wyposażenia synagogi oraz świąt i życia codziennego wyznawców judaizmu w ujęciu historycznym. Muzeum periodycznie organizuje wystawy czasowe.