Kopiec Tadeusza Kościuszki to najsłynniejszy z czterech krakowskich kopców. Sam Kościuszko był z Krakowem związany w sposób niebagatelny; kilkukrotnie tutaj przebywał, między innymi to tutaj właśnie wydał akt insurekcji, tutaj składał przysięgę na Rynku Głównym 24 marca 1794 r. (co upamiętniono stosowną tablicą), to w krakowskiej Starej Synagodze Kościuszko przemawiał z bimy, by zachęcić starozakonnych do udziału w powstaniu…

Po śmierci Naczelnik został pochowany w Krypcie św. Leonarda w katedrze na Wawelu. Zamiast tradycyjnego pomnika wybrano formę ziemnej mogiły — kopca naśladującego prastare grobowce Wandy i Kraka, nawiązanie to było czytelne i świadome. Idea sypania kopca została ogólnie zaaprobowana przez władze Wolnego Miasta Krakowa. Jako lokalizację wybrano wzgórze Sikornik (355 m n.p.m.). Czas sypania kopca to lata 1820 – 1823. na miejsce przywieziono ziemię z pól bitewnych spod Racławic, Maciejowic i Szczekocin (miejsca najważniejszych bitew w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej). Kopiec uroczyście ukończono w październiku 1823 roku, uroczystości towarzyszyło przywiezienie ziemi z pola bitwy spod Dubienki.

W połowie XIX w., po Wiośnie Ludów i wcieleniu Wolnego Miasta do Austrii kopiec ufortyfikowano, otaczając go pierścieniem fortów, zaprojektowanych przez Feliksa Księżarskiego, zburzono wtedy starą kaplicę bł. Bronisławy. Zgodnie ze wcześniejszym poręczeniem mogiłę Naczelnika udostępniono narodowi. W 1860 roku przywieziono z Kuźnic granitowy głaz, który umieszczono na szczycie kopca.

W czasie zaborów na Kopiec Kościuszki udawały się pielgrzymki Polaków chcących złożyć hołd wielkiemu bohaterowi.  Mogiła Kościuszki wpisała się trawle w panoramę Krakowa, jej niezwykle ważnym elementem, symbolem jedności narodowej i tych chwalebnych elementów z naszej historii.

Obecnie wstęp na Kopiec Kościuszki jest odpłatny. Znajduje się tam kilka obiektów muzealnych, restauracja oraz kawiarnia. Z jego szczytu roztacza się przepiękny widok na Kraków.

Zdjęcie: Piotr Cholewa (GNU Free Documentation License)