Collegium Maius to jeden z najcenniejszych zabytków Krakowa, jak i całej Polski. Jest to ni mniej ni więcej tylko najstarszy budynek najstarszego w Polsce uniwersytetu. Wprawdzie w porównaniu z najstarszymi europejskimi uniwersytetami (Francja, Włochy, Anglia) nasza uczelnia nie może poszczycić się aż tyloma wiekami historii, jednak w Europie Centralnej starszy od krakowskiego jest jedynie uniwersytet w Pradze założony w roku 1348.

Krakowską Wszechnicę fundował król Kazimierz Wielki w roku 1364. Początkowo wykłady odbywały się nie przy ulicy Jagiellońskiej (gdzie znajduje się Collegium Maius), ale prawdopodobnie – na Zamku Wawelskim. Należy zaznaczyć, że wkrótce po swym powstaniu krakowski uniwersytet – zwany Stadium Generale, a potem Akademią Krakowską – podupadł. Powodem problemów był m.in. brak wydziału teologicznego, na którego założenie nie wyraziło zgody – ciągle nieufnie odnoszące się do pozycji chrześcijaństwa w Polsce (!) papiestwo. Dlatego tez uczelnia wymagała odnowienia, które nastąpiło w roku 1400, za sprawą Władysława Jagiełły, a właściwie jego zmarłej żony – św. Jadwigi (zm. 1399). Otóż Jadwiga zapisała wszystkie swoje kosztowności w testamencie właśnie na cel odnowienia Uniwersytetu. Tym razem udało się uzyskać zgodę papieża na otwarcie kluczowego w tamtych czasach wydziału teologicznego. Stąd też funkcjonująca po dziś dzień nazwa uczelni – Uniwersytet Jagielloński. Choć tak naprawdę, to Jagiellonowie jakoś specjalnie się dla niego nie zasłużyli… Najsłynniejszymi studentami Akademii byli m.in. Jan III Sobieski,  Mikołaj Kopernik, studiujący tutaj w latach 1491-1495 oraz Karol Wojtyła (polonistyka i teologia).

Dziś w Collegium Maius nie odbywają się już wykłady, za to można zwiedzić niezwykle ciekawe muzeum – Muzeum Uniwersytetu jagiellońskiego, mieszczące się w tym przepiekanym, późnogotyckim budynku. Dużą popularnością wśród turystów cieszy się pokaz ruchomego i grającego zegara, który odbywa się na dziedzińcu uniwersytetu między 9.00 a 17.00 co dwie godziny. W czasie pokazu można usłyszeć starodawną melodię uniwersytecką oraz zobaczyć korowód 6 figur — postaci związanych z dziejami uniwersytetu.